Khi sử dụng mạng, các vấn đề như tắc nghẽn, sập mạng và nhiều rắc rối khác không phải là hiếm.
Nếu không tìm ra nguyên nhân gốc rễ thì các công việc của tổ chức có thể sẽ bị trì trệ dẫn đến giảm hiệu suất làm việc.
Do đó, ngày càng có nhiều người sử dụng công cụ Packet Sniffer để phát hiện và sửa chữa lỗi trong mạng.
Trong bài viết này, hãy cùng BKHOST tìm hiểu về Packet Sniffer và 10 loại Packet Sniffer phổ biến nhất.
Packet Sniffer là gì?
Packet Sniffer là một phần mềm có chức năng chặn, sao lưu và phân tích lưu lượng và dữ liệu mạng. Công cụ này sẽ thực hiện chức năng bằng cách nhận dạng, phân loại và khắc phục sự cố lưu lượng mạng. Sau khi tiếp nhận vấn đề lưu lượng mạng, các trình đánh giá gói tin tốt nhất sẽ phân tích dữ liệu này, cho phép bạn xác định nguồn gốc của sự cố và ngăn nó xảy ra trong tương lai.
Có nhiều loại Packet Sniffer trên thị trường hiện nay, hầu hết đều dựa vào giao diện chương trình ứng dụng (Application program interfaces – APIs). APIs dành cho các hệ thống như UNIX là pcap và dành cho Windows là libpcap.
Packet Sniffer hoạt động như thế nào?
Trước khi tìm hiểu nguyên lý hoạt động của Packet Sniffer, ta cần hiểu về cách truyền tin trên internet. Mọi thông tin khi bạn làm việc với internet đều được chia nhỏ thành hàng ngàn gói dữ liệu. Các gói này được truyền đi nhờ giao thức truyền thông Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP). Giao thức này được chia thành 4 lớp nhỏ gồm:
- Lớp giao thức ứng dụng.
- Lớp giao thức điều khiển truyền (TCP): Gói dữ liệu sẽ được gán số cổng.
- Lớp giao thức Internet (IP): Gói dữ liệu này sẽ nhận địa chỉ IP đích.
- Lớp phần cứng: Nơi chuyển đổi gói dữ liệu thành tín hiệu mạng và gửi đi.
Một khi gói dữ liệu đến đích, các thông tin như số cổng, IP đều sẽ bị xóa. Lúc này các gói dữ liệu sẽ được tập hợp lại trở thành hình thái của các thông tin ban đầu. Packet Sniffer sẽ chặn các tín hiệu mạng khi các gói dữ liệu được truyền qua mạng có dây hoặc không dây. Sau đó, nó sẽ sao chép dữ liệu của gói vào một file lưu trữ.
Đối với mạng có dây, quá trình chặn tín hiệu mạng sẽ phụ thuộc vào thiết bị chuyển mạch. Thiết bị này có vai trò tập trung vào việc trao đổi tín hiệu của các thiết bị được kết nối. Nó sẽ chịu trách nhiệm xác định xem mạng lưới sniffer có thể thấy lưu lượng truy cập trên toàn bộ mạng hay chỉ một phần của nó.
Đối với mạng không dây, các công cụ chặn gói chỉ có thể sao chép một kênh dữ liệu tại một thời điểm. Nếu muốn sao chép nhiều kênh thì máy chủ phải có nhiều giao diện không dây.
Lợi ích của Packet Sniffer
Sử dụng Packet Sniffer sẽ mang lại nhiều lợi ích cho bạn. Sau đây là 4 ưu điểm lớn nhất của công cụ này.
Xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề (root cause)
Đối với các công ty, những công việc có thể bị trì trệ bởi các vấn đề do mạng, ứng dụng hoặc cả hai. Để giải quyết được vấn đề này, hệ thống nhà quản trị phải tìm ra được những nguyên nhân gốc rễ. Khi đó, sử dụng Packet Sniffer sẽ có thể hỗ trợ họ tìm ra được nguyên nhân. Cụ thể là công cụ này sẽ thực hiện xem và thu thập thông tin cho tất cả lưu lượng truy cập trên mạng.
Cải thiện tốc độ truyền tải
Khi những người dùng mạng báo cáo ứng dụng bị chậm, quản trị viên có thể sử dụng phân tích PCAP để đo thời gian phản hồi mạng. Họ sẽ xác định lượng thời gian cần thiết để một gói dữ liệu đi từ máy gửi đến máy nhận. Từ đó, họ có thể biết được nguyên nhân của việc tốc độ truyền bị chậm và tiến hành khắc phục.
Phân tích lưu lượng truy cập
Dựa vào bộ phân tích gói và đánh giá IP phù hợp, lưu lượng truy cập sẽ được phân loại. Tiêu chí phân loại là địa chỉ IP của máy đích, cổng được sử dụng, tổng lưu lượng truy cập và tổng lưu lượng cho từng loại. Việc này cho phép người dùng xác định lượng truy cập không phục vụ cho mục đích công việc như mạng xã hội, lướt web.
Quản lý băng thông
Đôi lúc khách truy cập sẽ phàn nàn về việc mạng chậm hoặc rớt mạng. Khi đó, trải nghiệm người dùng sẽ giảm, chỉ số ROI cũng giảm theo. Để khắc phục, quản trị viên cần biết được ai đang sử dụng mạng và họ sử dụng như thế nào. Quản trị viên có thể sử dụng báo cáo của người dùng mạng, theo dõi hiệu suất, giám sát tính khả dụng của mạng, tương quan dữ liệu mạng chéo, phân tích đường dẫn mạng hop-by-hop,… để tìm ra nguyên nhân và khắc phục.
Cải thiện an ninh
Packet Sniffer có thể cảnh báo các thay đổi bất thường của lưu lượng truy cập mạng. Nhờ đó, quản trị viên có thể phát hiện rằng có ai đó đang xâm nhập và đánh cắp dữ liệu trong hệ thống mạng hay không.
Một số lưu ý khi sử dụng Packet Sniffer
Sau đây là một số lưu lý cho bạn khi sử dụng Packet Sniffer.
Biết những vấn đề cơ bản
Bạn cần trang bị cho mình một số kiến thức về nền tảng mạng. Từ đó, có thể sắp xếp và thiết lập Packet Sniffer theo đúng mong muốn của mình.
Sao chép gói nhanh, gọn
Thông thường, để bảo mật cho các thông tin của tổ chức, bạn có thể cài đặt Packet Sniffer chỉ sao chép và mã hóa tên tiêu đề gói dữ liệu. Nếu sao chép luôn cả tải trọng của gói thì rất có thể những người khác sẽ đánh cắp dữ liệu gói và các thông tin khác.
Giám sát không gian lưu trữ
Khi sao chép các gói có thể sẽ cần tốn nhiều không gian lưu trữ. Nếu bạn chỉ muốn tìm hiểu về Packet Sniffer thì không nên sao chép tất cả các gói dữ liệu. Thay vào đó, có thể sao chép gói thứ 10, 20,… để tiết kiệm không gian. Cách này dùng để đánh giá chung về lưu lượng mạng.
Giải mã dữ liệu
Một số dữ liệu mạng được thu thập bởi Packet Sniffer sẽ được mã hóa. Để nhận được lợi ích khi thu thập dữ liệu, quản trị viên cần chọn Packet Sniffer có thể giải mã thông tin. Dữ liệu sau khi mã hóa sẽ giúp tạo ra phân tích về lưu lượng truy cập mạng cho người quản trị.
Cách để tránh bị hacker đánh cắp dữ liệu
Để tránh bị hacker đánh cắp dữ liệu, bạn buộc phải sử dụng HTTPs và không sử dụng HTTP. Nếu tổ chức sử dụng HTTP thì bạn cần đặt “HTTPS://” vào thanh trình duyệt trước địa chỉ trang web. Nếu mọi thứ hoạt động bình thường thì có nghĩa website chấp nhận dùng mã HTTPs.
So với các biện pháp bảo mật khác, VPN, nghĩa là mạng riêng ảo, sẽ cung cấp khả năng bảo vệ nhiều nhất. Đó là vì chúng sẽ mã hóa lưu lượng truy cập. Nhờ đó, người dùng có thể bảo vệ các gói dữ liệu của mình bằng cách đảm bảo các truy vấn DNS đi qua VPN. Tuy nhiên, để tối ưu hóa thì bạn nên sử dụng cả VPN và HTTPs.
Bên cạnh đó, nhiều quản trị viên cũng chọn đầu tư vào các hệ thống phát hiện xâm nhập, giám sát lưu lượng mạng. Hoặc bạn cũng có thể lựa chọn các công cụ như Antisniff. Nó có thể phát hiện khi giao diện mạng được đưa vào chế độ promiscuous. Sau đó nó sẽ cảnh báo cho bạn nếu bạn không biết vấn đề này đang xảy ra.
10 phần mềm Packet Sniffer tốt nhất hiện nay
Hiện nay, thị trường có rất nhiều loại Packet Sniffer. Tuy nhiên, có một số phần mềm được các quản trị viên yêu thích và ưu tiên sử dụng. Sau đây là 10 phần mềm Packet Sniffer được đánh giá tốt nhất hiện nay.
SolarWinds Network Performance Monitor (Free Trial)
Công cụ nhiều lớp này cung cấp một cái nhìn toàn diện về lưu lượng truy cập và mạng của hệ thống. Vì vậy, nó có thể giúp nhanh chóng phát hiện, đánh giá và giải quyết các vấn đề về hiệu suất mạng. Thêm vào đó, khi sử dụng công cụ này, hệ thống sẽ sử dụng băng thông tối thiểu. Các máy chủ nút nền tảng Orion cũng không cần quá cao cấp để sử dụng SolarWind.
Với các đầu dò được cài đặt trên các thiết bị mạng, NPM Solarwinds có thể xem và thu thập dữ liệu cho tất cả lưu lượng truy cập. Sau đó, công cụ đánh giá sẽ hiển thị thông tin như thời gian phản hồi, khối lượng dữ liệu và giao dịch. Việc này nhằm xác định vị trí mạng bị chậm lại và cảnh báo mọi vấn đề.
Ngoài ra, thông qua việc phân tích băng thông, bạn có thể biết được ai đang sử dụng băng thông và họ sử dụng như thế nào. Dữ liệu được tích hợp trong hầu hết các bộ định tuyến để xác định người dùng, ứng dụng và giao thức. Điều này giúp việc tìm kiếm thông tin cần thiết để ngăn chặn người khác và ứng dụng dẫn băng thông.
Paessler PRTG Network Monitor
Mạng PRTG Paessler bao gồm một loạt các khả năng copy gói dữ liệu tối ưu. Phần mềm dựa trên bốn loại cảm biến lõi trong mạng để tìm các gói IP. Mỗi loại có khả năng riêng của mình. Bốn loại cảm biến này bao gồm:
- Cảm biến packet sniffing: được thiết kế để giúp Sysadmins giám sát một loạt lưu lượng truy cập bao gồm web, thư, chuyển tệp, cơ sở hạ tầng và lưu lượng điều khiển từ xa. Đặc biệt, nó chỉ phân tích các tiêu đề gói thay vì tải trọng của gói.
- Cảm biến Sflow: được thiết kế để thực hiện ít biến đổi hơn vào hệ thống.
- Cảm biến Netflow và JFLOW: giám sát lưu lượng dữ liệu và các gói từ các thiết bị Cisco và Juniper.
PRTG chỉ miễn phí cho tối đa 100 cảm biến. Các công ty lớn sẽ cần chi trả một khoản tiền để có thể duy trì hoạt động của nền tảng này. Vì mỗi thiết bị cần từ 5 – 10 cảm biến cho nên chỉ có 100 cái thì không đủ để vận hành cho cả công ty.
ManageEngine NetFlow Analyzer
Netflow Analyser là một phần mềm phân tích lưu lượng. Nó có thể tận dụng các công nghệ Flow để cung cấp thông tin về hiệu suất băng thông mạng và lưu lượng truy cập. Phần mềm này sử dụng tiện ích bổ sung DPI để xác định vấn đề gốc rễ của mạng hay ứng dụng đang cần phân tích. Điều này hỗ trợ giải quyết các vấn đề về hiệu suất trước khi chúng ảnh hưởng mạnh đến trải nghiệm của khách truy cập.
Nếu trục trặc xảy ra với một nhóm người dùng, trình phân tích NetFlow sẽ cho phép lấy danh sách người dùng bị ảnh hưởng. Từ đó, quản trị viên có thể thông báo cho những người dùng này rằng đang thực hiện bảo trì, sửa lỗi.
Savvius Omnipeek
Omnipeek của Savvius được thiết kế để sử dụng cho các mạng lớn, nơi có lượng lớn dữ liệu lưu thông mỗi giây. Về cốt lõi, đây là một công cụ phân tích và cung cấp những thông tin cơ bản và chuyên sâu cho quản trị viên.
Omnipeek có thể giải mã hơn 1.000 giao thức để phân tích trong thời gian thực. Omnipeek còn gợi ý nguyên nhân gốc rễ có khả năng nhất của vấn đề mạng. Đồng thời, nó còn có thể tạo điều kiện cho quá trình khắc phục sự cố.
tcpdump
tcpdump là một công cụ mã nguồn mở hỗ trợ copy gói dữ liệu nhanh chóng. tcpdump được cài đặt trên gần như tất cả các hệ điều hành giống UNIX. Đặc biệt, nó không yêu cầu máy chủ phải có cấu hình mạnh. Do đó, nền tảng này được nhiều quản trị viên yêu thích và lựa chọn để sử dụng.
tcpdump nắm bắt tất cả lưu lượng truy cập trên mạng được chỉ định thông qua libpcap. Sau đó, nó đưa trực tiếp vào màn hình của quản trị viên. Từ đó, bạn có thể tận dụng ngôn ngữ lọc phức tạp của công cụ để thu thập lượng lớn dữ liệu thành các phần có thể quản lý được.
WinDump
tcpdump thể hiện nhiều ưu điểm hỗ trợ nhà quản trị thực hiện phân tích lưu lượng người dùng, tuy nhiên, nó lại không thể cài đặt trên Windows. Do đó, một số người đã phát triển ra bản tcpdump dùng trên Windows có tên là WinDump. Cách hoạt động của WinDump và tcpdump gần như giống nhau hoàn toàn. Điểm khác nhau giữa hai công cụ này là tcpdump được tích hợp sẵn trong khi WinDump thì cần tải xuống.
Wireshark
Wireshark là một công cụ mã nguồn mở hoàn toàn miễn phí đã được chuyển sang hầu hết các hệ điều hành phổ biến bao gồm Windows, Linux, macOS, Solaris, FreeBSD và NetBSD. Hiện nay, Wireshark vẫn do một số nhà tài trợ quan trọng hỗ trợ để tiếp tục duy trì hoạt động.
Phần mềm Wireshark có khả năng thu thập và phân tích dữ liệu. Nó có thể thu thập toàn bộ dữ liệu của mạng đã được chỉ định. Bạn có thể sử dụng bộ lọc để giới hạn phạm vi thu thập của công cụ này.
Đặc biệt, nó chỉ có thể thu thập dữ liệu trên máy chủ có cài đặt máy tính bàn. Vì máy tính bàn có chứa máy chủ khá ít nên nhiều hệ thống quản trị viên sử dụng tcpdump hoặc WinDump để thu thập lưu lượng truy cập. Sau đó, chuyển chúng vào một tệp và đưa vào Wireshark để phân tích chuyên sâu.
Telerik Fiddler
Thực chất, Telerik Fiddler không phải là công cụ dò tìm gói tin hoặc phân tích mạng. Tuy nhiên, nó là một trình dò tìm http hữu ích có thể gỡ lỗi trên máy tính để bàn. Fiddler có thể thu thập tất cả lưu lượng trình duyệt và HTTP trên máy tính để bàn, trong đó bao gồm cả lưu lượng truy cập từ các ứng dụng không phải web.
Tuy rằng Fiddler rất hữu ích đối với quản trị viên nhưng nó hoàn toàn là một công cụ miễn phí được thiết kế cho Windows. Quản trị viên vẫn có thể tải xuống các bản beta dành cho OS X và Linux.
NETRESEC NetworkMiner
NETRESEC NetworkMiner là một công cụ phân tích mạng mã nguồn mở (NFAT). Nó có thể được sử dụng để dò tìm mạng và thu thập gói dữ liệu. Việc này nhằm giúp phát hiện hệ điều hành, phiên sử dụng, tên máy chủ, cổng mở, v.v. mà không cần đặt bất kỳ lưu lượng truy cập nào vào mạng. Quản trị viên có thể kết hợp nền tảng này cùng với tcpdump để sao lưu các gói dữ liệu cần thiết và phân tích.
NetworkMiner được thiết kế cho Windows. Nếu muốn sử dụng trên hệ điều hành khác, bạn cần cài đặt khung Mono cho hệ điều hành mình cần. Nền tảng này có hai phiên bản là có phí và miễn phí. Bạn có thể lựa chọn và sử dụng các tính năng tương ứng với phiên bản đã đăng ký.
Colasoft Capsa
Capsa là một công cụ bắt gói dữ liệu của Windows được phát triển bởi Colasoft. Nó có các phiên bản miễn phí dành cho doanh nghiệp. Phiên bản miễn phí chỉ có thể tìm ở mạng Ethernet, giám sát được 10 địa chỉ IP và 300 giao thức. Nó còn có thể cung cấp phân tích đồ họa về lưu lượng mạng và cài đặt cảnh báo.
Capsa được thiết kế dành cho các đơn vị nhỏ và có ngân sách hạn hẹp. Phần mềm này có thể phân tích hơn 1.000 giao thức và ứng dụng mạng. Đồng thời, nó còn có thể giám sát 50 địa chỉ IP.
Tổng kết về Packet Sniffer
Thông qua bài viết, chúng tôi đã giới thiệu về Packet Sniffer là gì và 10 công cụ Packet Sniffer phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách, nó có thể trở thành phương tiện để hacker đánh cắp thông tin của người dùng và tổ chức. Vì vậy, bạn hãy tìm hiểu thật kỹ công cụ này trước khi sử dụng.
Nếu bạn còn bất cứ câu hỏi nào về Packet Sniffer, hãy để lại bình luận ở bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.
P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.