Hướng dẫn cài đặt FreeNAS đơn giản nhất cho người mới

Bạn đang muốn tìm hiểu về cách cài đặt, cấu hình Freenas thì bài  viết này của BKHOST sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn.

Freenas là gì?

FreeNAS là một phần mềm hệ thống lưu trữ mạng (network-attached storage: NAS) mã nguồn mở miễn phí dựa trên hệ điều hành FreeBSD và hệ thống file OpenZFS. Nó được cấp phép theo 2 điều khoản của Giấy phép BSD và chạy trên phần cứng 64-bit. FreeNAS hỗ trợ các client Windows, OS X và Unix và nhiều máy chủ ảo hóa khác nhau như XenServer và VMware sử dụng CIFS, AFP, NFS, iSCSI, SSH, rsync và các giao thức TFTP/FTP. Tính năng nâng cao của FreeNAS bao gồm mã hóa toàn bộ ổ ​​đĩa và một kiến trúc plug-in cho bên thứ ba.

Hướng dẫn cấu hình Freenas

Nhu cầu sử dụng FreeNAS xuất phát một phần từ việc tiết kiệm chi phí, để có được một thiết bị NAS chuyên dụng thì bạn cũng cần phải đầu tư một khoản kha khá chi phí, nhất là để phục vụ đặc thù nhu cầu sử dụng riêng của bạn. Và FreeNAS là giải pháp, là một giải pháp để thiết lập NAS.

Nếu bạn chưa biết thì FreeNAS là một lựa chọn khá phổ biến vì nó dễ cấu hình. Trong bước đầu chuẩn bị cấu hình FreeNAS thì bạn cần tải phần mềm này về. Sau đó thì Burn file .iso mà bạn vừa tải về vào CD hoặc DVD trong Windows, tiếp tục kích chuột phải vào file đó và chọn “Burn disc image”.

Bạn thực hiện copy FreeNAS, chú ý là để đạt tối ưu thì bạn cần cung cấp hệ thống máy tính tối thiểu 4GB RAM, đồng thời bảo đảm mainboard có hỗ trợ các ổ cứng sử dụng cho việc lưu trữ. Cũng giống như việc lưu trữ dữ liệu của website thì để đảm bảo lưu trữ an toàn thì việc tìm kiếm hosting giá rẻ chất lượng là điều vô cùng cần thiết.

Trước khi bạn bắt đầu, những thứ mà bạn cần chuẩn bị bao gồm:

• Một thiết bị đáp ứng các yêu cầu tối thiểu.
• Ổ USB 8GB (dành cho hệ điều hành).
• Ổ đĩa USB 1GB hoặc DVD (để cài đặt hệ điều hành).
• Tập tin FreeNAS .iso.

Các bước chi tiết hướng dẫn cài đặt FreeNAS

• Tiến hành cài DVD và USB vào máy tính muốn thiết lập làm NAS. Khi thực hiện khởi động máy bạn cần kiểm tra xem cáp Ethernet được cắm với bo mạch chủ hay chưa, hãy đảm bảo là được cắm rồi. Bạn sẽ cần thêm một máy tính khác kết nối mạng được bật sẵn để có thể kết nối và cấu hình NAS.
• Khởi động máy tính, truy cập BIOS. Phụ thuộc vào bo mạch chủ mà các bước chi tiết thực hiện truy cập BIOS khá khác nhau, bạn có thể các phím chung thông thường của các máy đó là nhấn phím F2, F7, F8 hoặc nhấn nút Delete khi máy tính đang trong quá trình khởi động.
• Sau khi đã truy cập được vào BIOS, thiết lập để máy tính khởi động từ ổ đĩa quang. Để thiết lập chúng phụ thuộc vào hệ thống model bo mạch chủ của máy tính, chú ý là ở bước này bạn cần để ý phần liệt kê thứ tự ưu tiên khởi động (Boot Priority).
• Sau khi máy thiết lập hoàn tất, bạn chọn nhấn F10 để lưu và thoát khỏi chương trình BIOS. Máy tính sẽ tự động khởi động lại, rồi tiến hành truy vấn ổ quang, cuối cùng là thực hiện tải FreeNAS từ CD lên.
• Dấu hiệu để nhận biết việc FreeNAS hoạt động đó là khi bạn thấy màn hình màu xanh có danh sách các tùy chọn hiện lên. Trong trường hợp mà bạn muốn set cài đặt FreeNAS trên ổ USB, hãy chọn tùy chọn đầu tiên. Phần mềm FreeNAS sẽ liệt kê số model ổ, vậy nên bạn hãy tìm dung lượng của USB (trong trường hợp này là 2GB) là đơn giản nhất. Sau đó cứ làm theo các yêu cầu nhắc nhở của FreeNAS ví dụ như: sẽ cảnh báo rằng nó sẽ xóa mọi dữ liệu trong ổ USB. Sau đó đợi quá trình tự cài đặt hoàn tất.
• Sau khi quá trình cài đặt kết thúc, thêm thông báo nhắc nhở bạn tiến hành lấy đĩa CD ra khỏi máy sau đó thì thực hiện khởi động lại máy tính. Sau quá trình khởi động lại thì (máy sẽ khởi động FreeNAS từ USB) còn trong trường hợp bạn vẫn chưa thấy chúng khởi động thì hãy quay trở lại BIOS, thiết lập bo mạch chủ khởi động từ USB rồi thực hiện khởi động lại một lần nữa.
• Dấu hiệu khi bạn thấy FreeNAS hoạt động đó là lập tức nó sẽ hiển thị rất nhiều dòng mã, tiếp đó sẽ có một danh sách được đánh số và địa chỉ website kết nối đến (hoàn toàn bình thường nên bạn yên tâm). Số URL đó là địa chỉ mạng của máy chủ file mới. Khi bạn gõ dòng địa chỉ vào trình duyệt trên máy tính có kết nối cùng mạng với máy đang cài đặt làm NAS, lập tức bạn sẽ thấy xuất hiện màn hình cấu hình FreeNAS.
• Sau khi setup xong, bạn cần thêm username và password vào FreeNAS để có thể tiếp tục cài đặt các mục khác. Ở đây username mặc định là “admin”; password mặc định là “freenas”. Sau khi điền mật khẩu, đăng nhập, bạn có thể tiến hành đổi lại tên người dùng và mật khẩu sau đó ở trong phần tùy chọn của
• Lỡ có quên pass, bạn sử dụng câu lệnh sau, thực hiện trên máy tính đang cài làm NAS để lấy lại một cách dễ dàng: Python /usr/local/www/freenasUI/manage.py changepassword admin. Sau đó giao diện lấy lại và nhập mật khẩu mới sẽ hiện ra trên FreeNAS

Cách tạo phân vùng trên FreeNAS

Thực hiện thêm một số bước sau quá trình cấu hình cấu hình FreeNas để hoạn thiện hơn. Đăng nhập sau khi cài đặt, bạn cần tiến hành là tạo một hệ thống file.

• Chọn thư mục Storage ở phía trên menu
• Tiếp theo chọn Create volume. Có một cửa sổ hiện lên, bạn chọn các mục ổ đĩa mà bạn muốn sử dụng, sau đó đặt tên cho phân vùng đó.

• Hệ thống sẽ cho bạn hai tùy chọn: UFS (Unix File System) hoặc ZFS. Bạn nên chọn ZFS vì nó hỗ trợ nhiều các tính năng tốt hơn, được thiết kế cho máy chủ file, ví dụ như RAID, Snapshot, nén file.
• Có thể bạn sẽ thấy hiện thêm một số tùy chọn khác phụ thuộc vào số ổ cứng trong máy của bạn. Ví dụ như với máy có 3 ổ cứng thì có lựa chọn là Mirror (giúp sao chép dữ liệu từ ổ này qua ổ khác như RAID 1); Stripe (giúp chia các file theo mảng vào các ổ giống với RAID 0); còn RAID-Z (là một thực thi của RAID 5).

Lưu ý: Sau khi thao tác xong, dữ liệu trên các ổ sẽ bị xóa. Bạn chọn Add volume rồi đợi vài phút để máy chủ file trở lại trạng thái sẵn sàng.

Cách chia sẻ File trên FreeNAS

Sau khi đã tạo phân vùng xong thì bạn đã có một phân vùng lưu trữ, có thể copy các dữ liệu cần lưu trữ vào đó.

FreeNAS giúp bạn dễ dàng chia sẻ file với Linux, Apple và Windows (tạo nhiều thư mục chia sẻ nếu muốn)

Bước 1: kích hoạt dịch vụ CIFS (Common Internet File System). Chọn phần Services phía bên trái và nút CIFS. Nhấn chọn phần kí hiệu cài đặt cạnh dòng CIFS để thiết lập nhóm làm việc, gán mạng khác và các điều khoản người dùng, cung cấp tên nhận dạng cho NAS.

Bước 2: Chọn phần Sharing trên thanh điều hướng bên trái. (ví dụ với hệ điều hành window, tương tự với apple và linux)

• Chọn Add Windows Share rồi đặt tên khi có cửa sổ mới hiện lên.
• Chọn menu bên cạnh “Path”, gán cho NAS địa chỉ mà Windows có thể tìm kiếm.
• Chọn Browsable to Network Clients (giúp bạn sử dụng các ứng dụng của Windows Explorer khi truy cập NAS)
• Sau cùng, bạn chọn Start, trong hộp thoại Run điền \\YourNASnamehere rồi nhấn Enter. Máy của bạn sẽ tự động kết nối với NAS hoàn tất.

Thông qua bài viết này, BKHOST hy vọng đã cung cấp đầy đủ các thông tin trả lời cho câu hỏi FreeNAS là gì và cả hướng dẫn cấu hình FreeNAS tới bạn. Hãy đón đọc thêm các bài khác trên blog của BKHOST nhé!