VPN là gì? Tìm hiểu về mạng riêng ảo

Bạn có từng nghe về VPN nhưng không biết nó là gì? VPN là viết tắt của “Virtual Private Network”, nó cho phép bạn kết nối với một mạng riêng ảo để truy cập vào internet. Bằng cách sử dụng VPN, bạn có thể bảo vệ thông tin cá nhân của mình trước những người truy cập trái phép và duy trì quyền riêng tư trực tuyến của mình.

Hãy cùng tìm hiểu thêm về VPN là gì và cách nó hoạt động.

Mạng riêng ảo VPN là gì?

VPN là từ viết tắt của Virtual Private Network, có nghĩa là Mạng riêng ảo. VPN được sử dụng để bảo vệ dữ liệu của bạn trên internet, cho phép bạn duyệt web một cách an toàn và riêng tư hơn. Khi kết nối đến một VPN, tất cả dữ liệu truy cập trên internet của bạn sẽ được mã hóa và đóng gói lại, và chỉ có người sử dụng VPN mới có thể giải mã nó. Điều này đảm bảo rằng thông tin của bạn được bảo mật và không thể bị đánh cắp.

VPN hoạt động như thế nào?

VPN hoạt động bằng cách tạo ra một kết nối mạng riêng ảo giữa máy tính hoặc thiết bị của bạn với một máy chủ từ xa được quản lý bởi nhà cung cấp VPN.

Khi bạn kết nối vào mạng VPN, tất cả các thông tin truy cập internet của bạn sẽ được mã hóa và chuyển tiếp đến máy chủ VPN trước khi được gửi tới đích. Điều này giúp bảo mật thông tin của bạn và tránh được các tấn công từ bên ngoài.

Cụ thể hơn, quá trình hoạt động của VPN bao gồm các bước sau:

1. Khi bạn kết nối vào VPN, phần mềm của VPN sẽ tạo ra một kết nối được mã hóa giữa máy tính của bạn và máy chủ VPN.
2. Khi bạn truy cập vào một trang web hoặc dịch vụ trực tuyến, yêu cầu của bạn sẽ được gửi đến máy chủ VPN trước khi được gửi tới máy chủ của trang web hoặc dịch vụ đó.
3. Máy chủ VPN sẽ giải mã yêu cầu của bạn và chuyển tiếp nó tới máy chủ của trang web hoặc dịch vụ đó.
4. Khi dữ liệu được trả về từ máy chủ, nó sẽ được gửi đến máy chủ VPN trước khi được gửi tới máy tính của bạn. Dữ liệu này sẽ được mã hóa để đảm bảo tính riêng tư và bảo mật.

Qua đó, VPN giúp bạn truy cập internet một cách an toàn và riêng tư hơn, đồng thời giúp bạn tránh được các kiểm duyệt nội dung và các tấn công từ bên ngoài.

Lý do tại sao bạn cần một VPN

An toàn trực tuyến

Khi sử dụng VPN, bạn có thể truy cập internet một cách an toàn hơn. Dữ liệu của bạn sẽ được mã hóa và giấu đi để tránh bị đánh cắp thông tin cá nhân. Bạn có thể sử dụng VPN để truy cập các trang web an toàn hơn và tránh những đối tượng độc hại.

Truy cập nội dung được giới hạn

Nhiều quốc gia giới hạn truy cập vào một số trang web và dịch vụ trực tuyến. Nếu bạn muốn truy cập vào các trang web bị chặn, VPN có thể giúp bạn vượt qua những giới hạn này. Bằng cách kết nối với VPN, bạn có thể truy cập vào một số trang web bị chặn một cách dễ dàng hơn.

Bảo vệ quyền riêng tư

VPN giúp bảo vệ quyền riêng tư của bạn khi truy cập internet. Nó giúp giấu địa chỉ IP của bạn và mã hóa thông tin cá nhân để tránh bị theo dõi bởi các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP), quảng cáo và các đối tượng độc hại khác.

Truy cập internet an toàn khi sử dụng Wi-Fi công cộng

Khi bạn kết nối với một mạng Wi-Fi công cộng, dữ liệu của bạn có thể bị đánh cắp bởi những kẻ xấu sử dụng các phần mềm gián điệp. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng VPN, dữ liệu của bạn sẽ được mã hóa và giấu đi để tránh bị đánh cắp thông tin cá nhân.

Lịch sử của VPN

Bắt đầu từ những năm 1960, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã tham gia vào các dự án mã hoá dữ liệu liên lạc Internet. 

Tiền thân của VPN

• ARPANET – mạng cơ quan dự án nghiên cứu nâng cao là một mạng chuyển mạch gói được xem như nền tảng phát triển của giao thức TCP/IP. 
• Trong đó giao thức TCP/IP có 4 cấp độ chính đó là liên kết, internet, truyền tải và ứng dụng. Tuy nhiên, ở cấp độ internet với các mạng cục bộ và thiết bị có thể được kết nối với mạng toàn cầu là nơi có nguy cơ bị tấn công cao nhất. 
• Năm 1993, AT&T Bell Labs đã chính thức cho ra mắt phiên bản VPN đầu tiên có tên là swIPe – một giao thức mã hóa phần mềm dành cho mọi người dùng. Sau đó, Wei Xu đã phát triển mạng IPSec là giao thức bảo mật internet giúp xác thực và mã hoá các gói thông tin được chia sẻ trực tuyến. 
• Năm 1996, Gurdeep Singh-Pall đã sáng lập ra giao thức PPTP. 

VPN ban đầu

Internet và các nhu cầu bảo mật hệ thống ngày càng trở nên phổ biến. Đáp ứng điều này có các chương trình hỗ trợ như phần mềm chống virus ngăn chặn các phần mềm độc hại và phần mềm gián điệp xâm nhập vào hệ thống máy tính. Ngoài ra, với các phần mềm mã hoá còn có khả năng ẩn lịch sử duyệt web trên internet. 

Đầu những năm 2000, các VPN đầu tiên được phát triển dành cho các công ty. Cho đến những năm 2010, do các vi phạm bảo mật mà thị trường đã ưa chuộng VPN hơn. 

VPN và việc sử dụng chúng hiện tại

Từ năm 2016 đến năm 2018, GlobalWebindex cho biết số lượng người dùng VPN trên thế giới đã tăng gấp 4 lần. Tại một số quốc gia bị hạn chế sử dụng Internet như Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc cứ 5 người dùng internet thì có một người sử dụng VPN. Còn ở Mỹ, Anh và Đức thì có tỷ lệ người dùng VPN lowerat là 5% và có chiều hướng đi lên.

Do nhu cầu truy cập nội dung không giới hạn địa lý cao nên việc sử dụng VPN ngày càng trở nên phổ biến. Chẳng hạn như với các dịch vụ Netflix hay Youtube chỉ hoạt động ở một số quốc gia. Người dùng có thể sử dụng VPN để mã hoá địa chỉ IP cho phép truy cập chúng ở mọi lúc, mọi nơi. 

Các loại VPN phổ biến hiện nay

Có ba loại VPN chính: 

SSL VPN

Trong trường hợp một công ty hoặc tổ chức không đủ thiết bị cho nhân viên sử dụng thì họ sẽ chuyển sang dùng các thiết bị riêng như PC, máy tính xách tay, laptop hoặc điện thoại di động. Lúc này các công ty sẽ phải sử dụng SSL-VPN để triển khai công việc thông qua một hộp phần cứng tương ứng. Để sử dụng giao thức này thì các trình duyệt yêu cầu là HTML5 có sẵn dành cho mọi hệ điều hành. Trong đó, quyền truy cập sẽ được bảo vệ bằng tên người dùng và mật khẩu.

VPN site-to-site

VPN site-to-site là một mạng riêng có khả năng ẩn mạng nội bộ riêng tư cho phép người dùng truy cập vào các tài nguyên của nhau một cách an toàn. 

Được sử dụng trong phạm vi công ty lớn đảm bảo an toàn cho các tin liên lạc, mỗi địa điểm có mạng LAN riêng được kết nối với WAN. 

Phù hợp trong trường hợp sử dụng cho hai mạng cục bộ riêng biệt. Nếu muốn gửi tệp mà không có người dùng từ một mạng nội bộ truy cập rõ ràng vào mạng kia. 

Client-to-Server VPN

Kết nối qua VPN client giống như cách kết nối máy tính gia đình với công ty bằng cáp mở rộng. Bằng cách cài đặt và cấu hình VPN client trên máy chủ để sử dụng kết nối an toàn và truy cập giống như trong một văn phòng. Tức là người dùng sẽ không trực tiếp kết nối với internet thông qua ISP riêng mà thông qua nhà cung cấp VPN. Điều này cho phép VPN tự động mã hoá dữ liệu thay vì ngụy trang kết nối hiện có. 

Client-to-Server VPN ngày càng trở nên phổ biến với các nhà cung cấp mạng WLAN công cộng không an toàn. Đồng thời giúp ngăn chặn ISP và các bên thứ ba truy cập vào kết nối mạng hay mã hoá dữ liệu quan trọng. Vì thế mà loại VPN này mang lại hiệu quả cao và khả năng truy cập phổ biến vào các tài nguyên của công ty. 

Những điều cần lưu ý khi sử dụng VPN

Tốc độ kết nối

Một số VPN có thể làm chậm tốc độ internet của bạn. Hãy chọn một VPN có tốc độ nhanh để đảm bảo rằng bạn không bị gián đoạn trong quá trình duyệt web hoặc xem phim.

Sự bảo mật của VPN

Không phải tất cả các VPN đều bảo mật như nhau. Hãy chọn một VPN đáng tin cậy và có chứng chỉ bảo mật để đảm bảo rằng thông tin của bạn được bảo vệ một cách an toàn.

Số lượng máy chủ

Một VPN có nhiều máy chủ hơn sẽ cho phép bạn kết nối tới nhiều địa điểm khác nhau trên thế giới, giúp bạn truy cập vào nhiều nội dung hơn.

Câu hỏi thường gặp về VPN

VPN có pháp luật không?

Sử dụng VPN là hoàn toàn hợp pháp, tuy nhiên, việc sử dụng VPN để thực hiện các hoạt động trái pháp luật vẫn bị cấm.

Có thể sử dụng VPN miễn phí được không?

Có, có nhiều VPN miễn phí được cung cấp trên thị trường. Tuy nhiên, các VPN miễn phí này thường có giới hạn về băng thông và không bảo mật tốt như các VPN có trả phí.

Tổng kết về VPN

Trên đây là những điều cần biết về VPN. Sử dụng VPN là một cách tuyệt vời để bảo vệ dữ liệu của bạn trên internet và duyệt web một cách an toàn và riêng tư hơn. Nếu bạn chưa sử dụng VPN trước đây, hãy thử sử dụng và trải nghiệm sự khác biệt.