So sánh 10 sự khác biệt giữa Debian vs Ubuntu

Với Debian và Ubuntu bạn đều có thể dùng lệnh apt-get để quản lý các ứng dụng. Bên cạnh đó bạn cũng cài đặt các gói DEB ở cả hai bản phân phối nói trên. Mặc dù giống nhau như thế nhưng giữa chúng vẫn có nhiều điểm khác biệt.

Debian ra đời vào năm 1993 bởi lan Murdock trong khi đó Ubuntu lại dựa trên Debian và xuất hiện năm 2004 bởi Mark Shuttleworth.

Trong bài viết dưới đây, BKHOST sẽ chỉ ra 10 sự khác biệt giữa Debian vs Ubuntu.

Ubuntu dựa trên Debian: Điều này có nghĩa là gì?

Linux có hàng trăm bản phân phối khác nhau tuy nhiên trong số đó chỉ có một vài bản được tạo ra từ đầu và hoàn toàn độc lập. Những bản này không bắt nguồn từ bất cứ bản phân phối nào cả chẳng hạn như Debian, Arch, Red Hat.

Sự có mặt của Debian đã thai nghén và cho ra đời nhiều bản phân phối khác trong đó có Ubuntu. Điều này có nghĩa là Ubuntu sử dụng chung hệ thống đóng gói APT với Debian đồng thời tự do chia sẻ những dữ liệu có ở kho thư viện Debian. Mặc dù có nguồn gốc từ Debian nhưng Ubuntu vẫn sở hữu những nét riêng để tạo sự khác biệt.

Sự khác biệt giữa Debian vs Ubuntu:

Được xây dựng trên cơ sở hạ tầng và kiến trúc Debian nên Ubuntu có nhiều điểm giống với Debian nhưng chúng không phải là một. Dưới đây là một vài yếu tố giúp bạn phân biệt được hai bản phân phối đó. Lưu ý rằng có những so sánh áp dụng với desktop và có những so sánh lại chỉ dùng cho phiên bản server.

Chu kỳ phát hành

Hệ điều hành Ubuntu phát hành hai bản đó là LTS và bản regular (thông thường). Với bản LTS thì thời gian hỗ trợ lên đến 5 năm và cứ 2 năm thì ra mắt một lần. Theo đánh giá của người dùng thì bản LTS hoạt động ổn định, linh hoạt.

Ubuntu còn có bản regular sáu tháng ra mắt một lần và chỉ hỗ trợ trong vòng 9 tháng nhưng nó lại có nhiều tính năng mới. Khi các phiên bản hiện tại kết thúc vòng đời hoạt động bạn cần phải nâng cấp lên các phiên bản tiếp theo.

Phụ thuộc vào nhu cầu để bạn lựa chọn bản phát hành phù hợp. Nếu thiên về sự ổn định thì nên chọn LTS. Nếu ưa thích sự mới mẻ thì không nên bỏ qua bản Ubuntu thông thường. Trong khi Ubuntu có hai bản phát hành thì Debian lại có tới ba bản gồm: Stable (ổn định), Testing (thử nghiệm) and Unstable (không ổn định). Riêng với bản Unstable được dùng để thử nghiệm thực tế và bạn không nên thử.

Bản phát hành Testing được dùng để chuẩn bị cho sự ra mắt của bản Stable tiếp theo. Với những người dùng muốn trải nghiệm các tính năng mới họ lại thích bản Testing. Stable được xem là bản phát hành Debian chính. So với những bản khác có thể nó ít tính năng mới và không có nhiều phần mềm nhưng đổi lại là sự ổn định. Debian Stable được xem là một nền tảng chắc chắn, bền vững.

Update phần mềm

Nếu bạn đang tìm kiếm một hệ thống trung thành với cái cũ và nhất quán, ổn định thì Debian là số một. Hướng đến sự ổn định nên không phải lúc nào Debian cũng làm mới phần mềm. Bởi lẽ đó mà trong cộng đồng Linux vẫn luôn có trò đùa “Debian stable = Debian stale”.

Ubuntu LTS cũng hướng đến sự ổn định nhưng nó vẫn phát hành các phiên bản mới cho một số phần mềm. Tóm lại thì phần mềm ở Debian Stable sẽ có các phiên bản cũ hơn ở Ubuntu LTS.

Tính khả dụng của phần mềm

Kho phần mềm ở Debian và Ubuntu rất đồ sộ. Điểm khác biệt ở đây là Ubuntu có Kho lưu trữ cá nhân PPA giúp người dùng cài đặt phần mềm mới hoặc download phần mềm mới nhất đơn giản, nhanh chóng.

Nền tảng được hỗ trợ

Ubuntu không cung cấp ISO 32-bit nữa, ở nó có sẵn nền tảng 64-bit x86 và ARM. Trong khi đó Debian lại là nơi có gần như đầy đủ các nền tảng 32 bit và 64 bit. Bên cạnh đó Debian còn hỗ trợ nhiều nền tảng khác như ARM 64-bit (arm64), ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf).

Cài đặt

So sánh về cài đặt thì Debian khá phức tạp hơn Ubuntu. Khi bạn download Debian nó sẽ cung cấp cho bạn một ISO mặc định (không chứa phần sụn và không miễn phí). Nếu bạn vẫn tiếp tục cài đặt thì sẽ nhận lấy thất bại. Tinh ý một chút bạn sẽ thấy có một ISO có chứa phần sụn và cũng không miễn phí bị ẩn, tùy chọn nó thì sẽ cài đặt Debian thành công.

Nếu so sánh với Debian thì Ubuntu lại có các trình điều khiển và cả phần sụn độc quyền nên người dùng dễ dàng cài đặt nó. Ngoài ra xét về giao diện thì trình cài đặt của Ubuntu hiện đại, mới mẻ hơn Debian rất nhiều.

Hỗ trợ từ phần cứng

FOSS (phần mềm mã nguồn mở và miễn phí) được Debian tập trung nhiều vì thế mà các drivers và cả firmware không được nó chú ý đến. Nếu bạn muốn sử dụng chúng thì cần kích hoạt ở các kho lưu trữ bổ sung và tiến hành cài đặt thủ công. Với những người mới thì điều này quả thật rất phiền phức.

Xét về nhiều khía cạnh Ubuntu chưa thực sự hoàn hảo nhưng nó lại mang đến sự hài lòng cho người dùng khi cung cấp drivers và firmware. Và tất nhiên chính sự hỗ trợ tuyệt vời đó sẽ giúp người dùng có trải nghiệm thú vị và mượt mà hơn rất nhiều.

Lựa chọn môi trường desktop

GNOME được Ubuntu cài đặt mặc định cho môi trường desktop. Ngoài ra các phiên bản như Kubuntu (cho KDE), Xubuntu (cho Xfce) cũng là những lựa chọn tốt cho môi trường desktop.

Tương tự như Ubuntu, ở Debian GNOME cũng được cài đặt mặc định. Tuy nhiên điểm khác là trình cài đặt của Debian mang đến cho bạn nhiều sự lựa chọn để cài đặt môi trường desktop.

Chơi game

Trong những năm gần đây trò chơi trên Linux đã được cải thiện rõ rệt nhờ vào Steam và dự án Proton. Thế nhưng thực tế cho thấy hệ điều hành nào có độ tương thích với phần cứng cao thì chơi game mượt, êm.

Ubuntu hỗ trợ các trình điều khiển độc quyền nên vấn đề tương thích với phần cứng tốt hơn Debian. Người dùng vẫn có thể chơi game với Debian nhưng phải đối mặt với khó khăn và đòi hỏi sự nỗ lực cao mới thực hiện được.

Hiệu suất

Xét về hiệu suất thì cả Debian và Ubuntu không phân biệt được thắng thua. Hiệu suất hoạt động của hệ điều hành phụ thuộc vào phần cứng hệ thống và cả phần mềm. Ở cả hai hệ điều hành bạn đều có thể tùy chỉnh và kiểm soát hệ thống để đáp ứng cho tiến độ công việc.

Cộng đồng và hỗ trợ

Debian có một cộng đồng với quy mô lớn và những thứ thuộc về nó đều được quản lý bởi các thành viên. Ubuntu cũng có một cộng đồng tuy nhiên vì nó phụ thuộc vào Canonical nên mọi vấn đề đều do công ty này quyết định.

Với Debian và Ubuntu khi bạn gặp rắc rối đều được hỗ trợ tích cực từ các diễn đàn. Một điều bạn cần lưu ý đó là Canonical hỗ trợ và tính phí còn Debian không mất bất cứ loại phí nào.

Tổng kết

Bài viết trên chúng tôi đã cung cấp những thông tin về sự khác biết giữa Debian vs Ubuntu. Đây đều là những hệ điều hành bạn nên lựa chọn cho desktop hoặc server. Theo lời khuyên của chúng tôi thì trước khi dùng Debian bạn cần làm quen với Ubuntu vì Debian cần có trình độ chuyên môn cao hơn.

Nếu còn gặp bất cứ vướng mắc gì về nội dung bài viết trên, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.

P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.