Hướng dẫn cài đặt và thiết lập SSH trên Linux

Để truy cập máy tính hoặc server Linux từ xa bạn cần có sự hỗ trợ đắc lực của SSH. Bạn có thể thực hiện vô số những thao tác thông qua SSH chẳng hạn như cài đặt phần mềm đến cấu hình Linux như một server web.

Vậy làm thế nào thiết lập SSH trên Linux ở cả server và client?

Hãy cùng BKHOST tìm hiểu cách cài đặt và thiết lập SSH trong bài viết dưới đây.

SSH là gì?

SSH (Secure Shell) là một công cụ hoạt động trên các mạng cục bộ và Internet. Nó cho phép bạn sử dụng một thiết bị khác để điều khiển từ xa một máy tính hoặc server Linux. Điều này có nghĩa là SSH được dùng để quản lý server chạy bằng hệ điều hành Linux ở trong nhà hoặc server web Linux ở một lục địa khác.

Ngay sau khi bạn dùng SSH để kết nối với máy tính từ xa thì chỉ cần có quyền truy cập root. Và tất nhiên điều kiện cần và đủ để kết nối được đó là máy tính từ xa (server) dùng hệ điều hành Linux và đã thiết lập SSH. Bên cạnh đó thiết bị của bạn (client) cũng cần phải cài đặt SSH.

Cài đặt SSH phía Client

Với Client thì vấn đề cài đặt và thiết lập SSH cực kì đơn giản, đôi khi bạn chẳng cần tới sự hỗ trợ của bất cứ phần mềm nào.

• Cài đặt và thiết lập SSH trên máy khách rất đơn giản. Trong một số trường hợp, bạn thậm chí không cần bất kỳ phần mềm bổ sung nào.
• Người dùng Linux nên tìm một ứng dụng Client được tích hợp SSH trong thiết bị đầu cuối.
• SSH cũng cài đặt sẵn trong thiết bị đầu cuối ở máy tính macOS.
• Để cài đặt SSH cho PC Windows cần sử dụng PowerShell hoặc PuTTY. Download PuTTY tại đây.

• Nếu bạn muốn kết nối với Linux qua SSH từ iPad hoặc iPhone hãy dùng ứng dụng Client SSH iTerminal tại đây với giá 4,99$.
• Trường hợp bạn dùng Android cho SSH thì đừng ngần ngại sử dụng miễn phí phần mềm JuiceSSH ở link.

Trên hệ thống Linux của bạn chưa được cài đặt SSH? Hãy cập nhật các gói và nâng cấp sau đó tiến hành cài đặt:

sudo apt update && sudo apt upgrade

sudo apt install openssh-client

SSH đã từng được bạn sử dụng trên Windows và nay bạn đã chuyển sang desktop Linux? Rất có thể bạn đã bỏ lỡ ứng dụng tuyệt vời PuTTY dành cho desktop SSH. Và điều may mắn đó là bạn hoàn toàn có thể cài đặt PuTTY trên desktop Linux chỉ với câu lệnh:

sudo apt install putty

Bạn sẵn sàng thiết lập kết nối từ xa với máy tính hoặc server từ xa của mình sau khi hoàn tất việc cài đặt SSH trên Client. Để kết nối thành công bạn cần có địa chỉ IP hoặc tên server và những thông tin đăng nhập khác.

Cài đặt và cấu hình phía server

Thiết lập SSH trên Linux không thể bỏ qua bước cài đặt SSH ở phía server. Nếu không thể trực tiếp kích hoạt SSH thì bạn có thể nhờ một ai đó thực hiện thao tác này. SSH sẽ được bật mặc định khi bạn dùng gói lưu trữ web, trong trường hợp nó không được bật ở máy tính hay server từ xa thì hãy cài đặt nó bằng:

sudo apt install openssh-server

Để kiểm tra xem đã kích hoạt thành công với:

sudo systemctl status ssh

Nếu mọi thứ đã hoàn tất thì xuất hiện lệnh phản hồi “active”.

Để đảm bảo tường lửa Ubuntu uft không chặn SSH bạn hãy sử dụng:

sudo ufw allow ssh

Trong một vài trường hợp bạn nên phòng ngừa bảo mật bằng cách bật SSH trên thiết bị từ xa với:

sudo systemctl enable ssh

Để cấu hình dịch vụ SSH bạn cũng có thể sử dụng những tùy chọn như: stop, start, disable.

Xác định địa chỉ IP

Bạn cần biết địa chỉ IP của máy thì mới có thể kết nối với thiết bị từ xa qua SSH. Có hai cách giúp bạn thực hiện điều này dễ dàng đó là chạy lệnh đầu cuối và kiểm tra bộ định tuyến.

Hệ thống từ xa sẽ hiển thị địa chỉ IP khi bạn đăng nhập và chạy:

ip address

Thông thường bộ định tuyến sẽ liệt kê máy tính hoặc server Linux theo tên hệ điều hành hoặc thiết bị. Vì vậy mà cách đơn giản đó là kiểm tra bộ định tuyến để tìm địa chỉ IP của thiết bị kết nối.

Với những địa chỉ IP công cộng bạn đăng nhập vào server và mở Whatsmyip.org. Nếu thiết bị bạn cần kết nối cùng mạng với Client thì bạn hãy dùng địa chỉ IP cục bộ. Riêng địa chỉ IP công cộng sẽ được dùng với những kết nối trên Internet. Trường hợp máy tính đặt ở một mạng khác thì lưu ý rằng cổng 22 phải được chuyển tiếp đến nó.

Kết nối với Linux qua SSH

Để truy cập vào máy tính từ xa ngoài địa chỉ IP bạn cần phải có tên người dùng và mật khẩu. Với SSH bạn hãy sử dụng lệnh sau:

ssh username@REMOTE.IP.ADDRESS.HERE

• Thay thế username bằng tên người dùng thực
• Thay thế REMOTE.IP.ADDRESS.HERE bằng địa chỉ IP bạn có được của thiết bị từ xa.

Sau đó nhấn Enter và nhập mật khẩu chính xác để thiết lập SSH trên Linux thành công và bắt đầu đăng nhập vào máy tính từ xa.

Sử dụng một ứng dụng Client SSH trên desktop như PuTTY?

Nhập tên máy chủ hoặc địa chỉ IP, tiếp theo chọn kiểu kết nối SSH và nhấn “Open”. Cuối cùng hãy hoàn tất kết nối và bắt đầu truy cập từ xa bằng cách nhập tên người dùng và mật khẩu vào Command line

Nguyên nhân xảy ra sự cố kết nối SSH

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới sự cố kết nối SSH, phổ biến nhất là:

• Ở cả hai máy tính đều không cài đặt phần mềm SSH.
• Mật khẩu hoặc tên đăng nhập sai.
• Địa chỉ IP của thiết bị kết nối không chính xác.
• Tường lửa chặn kết nối SSH hoặc cổng 22 không được chuyển tiếp tới máy tính.

Sử dụng Linux từ xa với SSH

SSH mang lại sự mạnh mẽ cho Linux và cho phép bạn thực hiện vô số những thao tác trên thiết bị kết nối. Cụ thể thông qua SSH bạn sẽ cập nhật và nâng cấp, kiểm tra trạng thái của máy tính, cài đặt một số phần mềm trên máy tính, chạy tiến trình ps…

Tổng kết

Trên đây là hướng dẫn chi tiết thiết lập SSH trên Linux mà bạn không nên bỏ qua. Chúng tôi tin rằng với những thông tin có được sẽ hỗ trợ tốt cho bạn trong quá trình cài đặt công cụ hữu ích này.

Nếu còn gặp bất cứ vướng mắc gì về nội dung bài viết trên, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.

P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.