Remote Access Trojan là gì? Biện pháp ngăn chặn RAT

Remote Access Trojan là một trong những loại phần mềm độc hại từ xa nguy hiểm nhất hiện nay. Để có thể bảo vệ hệ thống tốt nhất, người dùng cần tìm hiểu chi tiết về RAT cũng như các biện pháp bảo vệ hiệu quả. Hãy cùng BKHOST theo dõi bài viết dưới đây để tham khảo thêm về các thắc mắc.

RAT – Remote Access Trojan là gì?

RAT – Remote Access Trojan là phần mềm độc hại từ xa nhắm đến các chương trình đáng tin cậy mà người dùng yêu cầu. Chẳng hạn như lây nhiễm độc hại từ chương trình trò chơi điện tử hoặc gửi email giả mạo có tệp đính kèm hoặc liên kết độc hại.

Kẻ tấn công sẽ sử dụng thiết bị được tạo sẵn để điều khiển từ xa đối với hệ thống máy chủ đã bị xâm nhập. Sau đó, chúng sẽ lây nhiễm RAT đến nhiều thiết bị máy tính khác để triển khai thành một Botnet.

Phần mềm độc hại Remote Access Trojan này thuộc họ Virus Trojan. Nó được tạo ra với mục đích giả mạo thành các nội dung đáng tin cậy để đánh lừa hệ thống máy tính của người dùng nạn nhân.

Remote Access Trojan hoạt động như thế nào?

Remote Access Trojan được triển khai dựa vào các công cụ khai thác phổ biến như Metasploit. Nếu như thành công được cài đặt trên hệ thống mục tiêu, RAT sẽ trực tiếp kết nối với máy chủ thông qua cổng TCP để thực hiện các hành vi kiểm soát.

Ngoài ra, RAT cũng có thể xâm nhập vào hệ thống thông qua các email giả mạo chứa tệp đính kèm và liên kết độc hại mà người dùng nhấp chọn vào nó. Mỗi RAT đều có các mục tiêu sau đây:

• Theo dõi các hoạt động của người dùng trên hệ thống.
• Truy cập vào các thông tin và dữ liệu nhạy cảm của người dùng.
• Kích hoạt Webcam trên hệ thống để tiến hành quay video trái phép.
• Chụp ảnh màn hình trái phép.
• Lây nhiễm các phần mềm độc hại, virus và khởi chạy Ransomware.
• Tự động chỉnh sửa ổ đĩa hệ thống.
• Tự động thực thi các thao tác trên tệp và hệ thống.

Remote Access Trojan nguy hiểm như thế nào?

RAT thường khó để phát hiện ra bởi nó là một dạng phần mềm độc hại ẩn không hiển thị trong danh sách các chương trình đang chạy trên hệ thống. Đặc biệt, những kẻ tấn công còn sử dụng một số kỹ xảo tinh vi để tránh bị phát hiện đó là quản lý mức độ sử dụng tài nguyên ở hiệu suất thấp nhất. Điều này sẽ khiến cho hệ thống không thể phát hiện ra điểm bất thường và không có bất kỳ cảnh báo nào được gửi về người dùng.

Mặc dù RAT bị loại bỏ khỏi hệ thống nhưng kẻ tấn công vẫn có thể chỉnh sửa hoặc thực hiện một số thao tác đối với tệp và ổ cứng. Dưới đây là số nguy hiểm mà RAT gây ra như sau:

• Kẻ tấn công xâm nhập vào hệ thống và đe dọa người dùng nạn nhân nếu muốn chuộc lại các dữ liệu quan trọng cần cung cấp tiền cho chúng.
• Kẻ tấn công sử dụng RAT để khai thác Bitcoin và các loại tiền điện tử khác trên hệ thống máy chủ người dùng.
• Kích hoạt các cuộc tấn công DDoS và lây nhiễm chúng trên nhiều thiết bị khác nhau thông qua lưu lượng giả mạo.
• Tin tặc sử dụng RAT để lưu trữ trái phép các tệp trên thiết bị máy chủ nạn nhân thay vì trên hệ thống của chúng. Điều này nhằm đảm bảo rằng chúng không bị phát hiện bởi chính quyền hay tổ chức an ninh.
• Kẻ tấn công nhắm vào hệ thống công nghiệp có quy mô lớn như doanh nghiệp nước và điện. Cụ thể, chúng sẽ lây nhiễm RAT vào hệ thống máy móc nhằm làm gián đoạn các dịch vụ quan trọng ở một số khu vực cụ thể.

Cách ngăn chặn Remote Access Trojan

Một số biện pháp giúp ngăn chặn các cuộc tấn công Remote Access Trojan như sau:

Ngắt kết nối các thiết bị

Nếu như phát hiện ra các hoạt động đáng ngờ của hệ thống hãy ngắt kết nối thiết bị với mạng ngay lập tức. Điều này giúp ngăn chặn các thao tác tấn công từ xa được điều khiển bởi tin tặc đã thành công cài đặt RAT trên thiết bị nạn nhân.

Cập nhật phần mềm chống virus và Firewall

Thường xuyên cập nhật các phần mềm bảo vệ hệ thống như phần mềm chống virus và Firewall. Ngoài ra, người dùng có thể tải xuống các chương trình hoặc tệp đính kèm an toàn từ các nguồn đáng tin cậy.

Triển khai phương thức xác thực đa yếu tố

RAT nhắm đến mật khẩu và tên người dùng để xâm nhập vào máy chủ nạn nhân. Do đó, sử dụng MFA là hình thức xác thực đa yếu tố cung cấp lớp bảo mật cho quá trình truy cập vào hệ thống tốt nhất.

Bỏ qua các liên kết và tệp đính kèm đáng ngờ

Kẻ tấn công sử dụng các email giả mạo chứa tệp đính kèm và liên kết độc hại để lây nhiễm RAT vào hệ thống mục tiêu. Do đó, người dùng cần nâng cao nhận thức về các hoạt động đáng ngờ này để tránh tải xuống các tệp RAT.

Cài đặt các bản nâng cấp mới nhất

Các hệ điều hành máy chủ cần được cập nhật các bản vá mới nhất để bổ sung thêm nhiều tính năng sửa lỗi, khai thác. Điều này giúp loại bỏ phần mềm độc hại và RAT một cách hiệu quả.

Sử dụng Intrusion Detection System

Intrusion Detection System là hệ thống có khả năng kiểm soát lưu lượng mạng và phát hiện các hoạt động bất thường trên hệ thống một cách nhanh chóng. IDS kết hợp với các công cụ APT hiện đại giúp người dùng dễ dàng phát hiện ra các thao tác đáng ngờ trên máy tính.

Thực hiện Principle Of Least Privilege

Principle Of Least Privilege là các nguyên tắc đặc quyền tối thiểu dành cho hệ thống và tài nguyên được sử dụng khi cần thiết. Quyền truy cập hạn chế này giống như một lớp bảo vệ giúp ngăn chặn các hành vi xâm nhập trái phép vào hệ thống.

Cách phát hiện Remote Access Trojan

RAT có tính năng ẩn danh rất tốt trên hệ thống xâm nhập. Điều này thể hiện ở chỗ một số phần mềm diệt virus mạnh đôi khi cũng không thể phát hiện ra chúng. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết tấn công từ Remote Access Trojan:

• Chương trình chống virus hoạt động bất thường, gặp nhiều sự cố và khả năng phản hồi diễn ra chậm.
• Hiệu suất hoạt động của hệ thống chậm hơn. Nguyên nhân là do RAT chạy trong nền và sử dụng nhiều tài nguyên hệ thống.
• Các yêu cầu trình duyệt liên tục bị chuyển hướng đến những trang web lạ và không liên quan.
• Xuất hiện các tệp hoặc chương trình máy tính không thể xác định và nhận dạng.
• Webcam tự động kích hoạt khi người dùng chạy hoặc truy cập vào chương trình bất kỳ trên máy tính.

Các ví dụ phổ biến về Remote Access Trojan

Một số ví dụ phổ biến về phần mềm Remote Access Trojan như sau:

• Back Orifice được triển khai với mục đích là khai thác các lỗ hổng bảo mật trên hệ điều hành Windows của Microsoft.
• Beast sử dụng cấu trúc Client-Server với mục tiêu nhắm vào các hệ thống Windows đời mới và đời cũ.
• Sakula hay còn có tên gọi khác là Sakurel và Viper được triển khai vào năm 2012. Những kẻ tấn công sử dụng Sakula để chạy các lệnh tương tác, tải xuống phần mềm độc hại và thực thi các thao tác trái phép.
• Blackshades là một loại Remote Access Trojan có khả năng tự lây nhiễm. Bằng cách sử dụng các liên kết để gửi đến nhiều người dùng nạn nhân thông email giả mạo hoặc phương tiện mạng xã hội khác nhau. Các hệ thống bị nhiễm sẽ trở thành Botnet để khởi động cuộc tấn công DDoS.
• CrossRAT là một loại Remote Access Trojan rất khó để phát hiện. Nó được triển khai với mục tiêu nhắm đến tất cả các hệ điều hành như Linux, Windows, macOS và Solaris.
• Saefko là Remote Access Trojan được triển khai dựa trên .NET và hoạt động trong nền hệ thống. Mục đích của loại RAT này đó là tìm kiếm lịch sử trình duyệt và đánh cắp dữ liệu giao dịch của người dùng.
• Mirage là phần mềm độc hại có tên gọi khác là APT được triển khai bởi một nhóm hacker từ Trung Quốc với mục tiêu xâm nhập vào dữ liệu quân sự và chính phủ.

Tổng kết về Remote Access Trojan