Phần mềm, điện toán ranh giới và điện toán đám mây ngày càng tiến bộ, các thiết bị ngoại vi máy tính ngày càng phổ biến. Đi kèm theo nó là các lỗ hổng ngày càng nhiều để có thể exploit và thực hiện các cuộc tấn công mạng. Vậy Exploit là gì? Hôm nay BKHOST sẽ cùng các bạn tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Exploit là gì?
Exploit không phải là phần mềm độc hại mà được sử dụng để phân phối phần mềm độc hại. Exploit là một đoạn mã hoặc chương trình lợi dụng lỗ hổng bảo mật trong phần mềm hoặc phần cứng một cách ác ý. Exploit xâm nhập và bắt đầu tấn công từ chối dịch vụ (DoS) hoặc cài đặt phần mềm độc hại , chẳng hạn như spyware , ransomware, Trojan horses, worms hoặc vi rút.
Exploit hoạt động như thế nào?
Các lỗi thường xuất hiện khi các nhà phát triển sản xuất hệ điều hành (HĐH) cho thiết bị, viết mã cho phần mềm hoặc phát triển ứng dụng. Những lỗi này tạo ra một lỗ hổng trong hệ thống và kẻ khai thác có thể tìm cách khai thác cơ sở dữ liệu và mạng hoặc hệ thống qua những lỗ hổng này.
Nếu lỗi không được báo cáo và “patched”, nó sẽ trở thành lối vào để bọn tội phạm mạng tiến hành khai thác. Một lỗ hổng không chỉ xâm phạm một thiết bị đơn lẻ mà trở thành lỗ hổng cho toàn bộ mạng. Nhất là đối với trường hợp nhiều thiết bị kết nối với nhau như IoT.
Các loại tấn công Exploit khác nhau
Phần cứng
Phần cứng hầu như phải chạy trên HĐH, cho dù đó là HĐH phức tạp cho PC hay HĐH đơn giản hơn cho thiết bị biên. Các lỗ hổng trong HĐH trở thành điểm vào để khai thác, có thể làm hỏng bộ nhớ hoặc khiến cho thiết bị “freeze”.
Phần mềm
Trong quá trình phát triển phần mềm thường xuất hiện lỗi, lỗi này có thể trở thành lỗ hổng dễ khai thác nếu không được vá hoặc sửa. Một số phương pháp khai thác phổ biến bao gồm vi phạm an toàn bộ nhớ, lỗi xác thực đầu vào, tấn công kênh bên và lỗi nhầm lẫn đặc quyền.
Mạng
Cho dù cấu hình phần cứng, phần mềm hay tường lửa thì mỗi thành phần của mạng đều có khả năng bị tổn thương. Một số cuộc tấn công có thể là một phần của hoạt động khai thác có thể là chiếm quyền điều khiển miền, tấn công DoS và từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) cũng như phần mềm độc hại.
Nhân viên
Tội phạm mạng có thể nhắm mục tiêu thiết bị và thông tin đăng nhập của nhân sự bằng nhiều cách. Ví dụ như chúng tấn công kỹ thuật xã hội, lừa đảo trực tuyến hoặc honey trapping. Để giảm thiểu điều này thì đào tạo và kiểm soát truy cập là cách tối ưu nhất.
Trang web vật lý
Việc khai thác có thể được tiến hành tại chỗ và nếu thiếu bảo mật vật lý hoặc kiểm soát truy cập không đầy đủ tội phạm mạng có thể đột nhập và tiến hành khai thác làm tổn hại toàn bộ mạng.
Khai thác Zero-day
Đây là một Exploit chưa biết trước đây hoặc một cơ hội khai thác chưa biết do các lỗ hổng. Dự đoán các khai thác zero-day là rất quan trọng để phát triển các bản vá hoặc các chiến lược khác để giảm thiểu lỗ hổng hoặc mối đe dọa.
Các lỗ hổng đã biết
Các lỗ hổng đã biết đã được xác định và ghi lại. Các bản vá lỗi và các “bản sửa lỗi” khác có thể được phát hành, nhưng bọn tội phạm mạng cũng có thể nắm giữ tài liệu và thiết kế một cách khai thác. Yếu tố rủi ro chính là các tổ chức thường không áp dụng bản vá hoặc sửa chữa sự cố đủ nhanh để loại bỏ lỗ hổng.
Exploits xảy ra như thế nào?
Remote Exploits (Khai thác từ xa)
Khai thác từ xa được chạy trên một máy tính bên ngoài, thông qua mạng nội bộ hoặc mạng khác, khai thác lỗ hổng bảo mật mà không cần truy cập trước vào hệ thống. Mục đích của nó là truy cập hoặc đánh cắp dữ liệu hoặc cài đặt phần mềm độc hại vào một máy tính hoặc toàn bộ hệ thống hoặc mạng.
Local Exploits (Khai thác cục bộ)
Khai thác cục bộ chỉ hoạt động khi bên độc hại có quyền truy cập vào máy trên mạng bằng tài khoản bị xâm nhập.
Client Exploits (Khai thác khách hàng)
Khai thác máy khách gây ảnh hưởng hoặc tấn công người dùng, đánh lừa người dùng nhấp và tải xuống phần mềm độc hại mà sau đó có thể xâm phạm mạng hoặc hệ thống.
Exploit kits là gì?
Khi đang duyệt web Exploit kits âm thầm và tự động tìm cách khai thác bất kỳ lỗ hổng nào được xác định trên máy của người dùng và giành quyền kiểm soát các thiết bị theo cách đơn giản hóa và tự động. Một chuỗi các sự kiện diễn ra trong bộ công cụ khai thác để cuộc tấn công thành công.
Exploit kits bắt đầu bằng việc chuyển hướng đến một trang đích, tiếp theo là thực hiện khai thác và cuối cùng là phân phối tải trọng, giành quyền kiểm soát máy chủ.
Bộ công cụ khai thác cũng có thể được sử dụng trong thử nghiệm thâm nhập để đánh giá tính bảo mật của hệ thống.
Cách nhận biết một cuộc tấn công exploit
Hiệu suất chậm
Lây nhiễm do Exploit là một trong số nguyên nhân khiến khiến máy hoặc hệ thống chạy chậm. Vì vậy, nếu bạn thường thấy hiệu suất nhanh và thiết bị của bạn đột ngột chậm lại thì có thể là do bị nhiễm phần mềm độc hại.
Thường xuyên gặp sự cố hoặc đóng băng
Nhiễm phần mềm độc hại là một trong số các nguyên nhân gây đóng băng, treo và màn hình xanh chết chóc.
Cài đặt đã thay đổi không rõ nguyên nhân
Hành vi và thay đổi bất thường mà bạn không nhớ đã thực hiện, chẳng hạn như trang chủ mặc định đã thay đổi trong trình duyệt của bạn, có thể gây khó chịu, nhưng chúng có thể còn khó chịu hơn nhiều nếu do phần mềm độc hại hoặc truy cập trái phép gây ra.
Nhiều cửa sổ bật lên hoặc quảng cáo không nên có
Với mục đích thu thập dữ liệu và mật khẩu nhiều cửa sổ bật lên ngụy trang cho các mối đe dọa phần mềm độc hại được che giấu và các quảng cáo gây phiền nhiễu để theo dõi hoạt động duyệt web của bạn. Các email không mong muốn và ưu đãi đặc biệt cũng có thể che giấu ý định tương tự.
Mất dung lượng lưu trữ
Mất dung lượng lưu trữ nhanh chóng, đột ngột có thể là kết quả của một số vấn đề cơ bản nhưng nhiễm phần mềm độc hại là lý do chính và phải được điều tra trước khi loại bỏ nguyên nhân có thể xảy ra.
Cách khắc phục một cuộc tấn công exploit
Ngay khi phát hành cần phải cài đặt bất kỳ bản vá phần mềm có sẵn đồng thời đào tạo và nâng cao nhận thức về an ninh mạng cho nhân viên cũng như đầu tư vào phần mềm bảo mật. Khách hàng và nhà cung cấp có quyền truy cập vào hệ thống của bạn cũng cần đảm bảo bảo mật đầy đủ để không trở thành mắt xích yếu.
Làm thế nào để ngăn chặn một exploit?
Một số chiến lược giúp ngăn chặn bất kỳ thành phần nào trong tổ chức bị lợi dụng.
- Phần mềm: Áp dụng các bản vá lỗi và cập nhật càng sớm càng tốt. Chạy quét phần mềm chống virus.
- Phần cứng: Luôn cập nhật hệ điều hành. Quét bằng phần mềm chống vi-rút và thiết lập các giao thức truy cập kiểm soát.
- Mạng: Thực hành thói quen sử dụng máy tính an toàn, kiểm soát quyền truy cập, giám sát mạng để phát hiện hoạt động bất thường và thiết lập an ninh mạng.
- Nhân sự: Đào tạo nhân viên của bạn về thói quen sử dụng máy tính an toàn. Tư vấn cho họ cách nhận biết rủi ro và phòng tránh chúng. Bật xác thực đa yếu tố (MFA) và các chiến lược quản lý kiểm soát truy cập khác.
- Trang web vật lý: Duy trì bảo mật vật lý tốt và giám sát truy cập.
Tổng kết về Exploit
Các cuộc tấn công exploit thực sự nguy hiểm. Qua bài viết trên chúng tôi hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về exploit, cách nhận biết cũng như cách phòng tránh và ngăn chặn một cuộc tấn công exploit.
Nếu còn gặp bất cứ vướng mắc gì về Exploit hoặc muốn tìm hiểu thêm về những mối nguy hiểm khác, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.
P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.